Vandaag 5 mei, de dag dat we onze vrijheid vieren. Ik moest vandaag denken aan hoe onze honden vrijheid beleven en of we ze wel genoeg vrijheid geven. We leven in een drukke maatschappij, waar bijvoorbeeld losloopgebieden steeds zeldzamer worden, waar we de hond aan een korte lijn hebben, omdat hij geen overlast mag bezorgen. Waar hij moet luisteren omdat de samenleving dat van ons eist. Voor dit laatste worden honden standaard getraind, omdat hij wel onder appel moet staan.
Wat doet dit met onze honden? En met jou? Kan het ook anders en hoe belangrijk is het dat een hond (keuze) vrijheid ervaart? Daar wil ik in dit blog op in gaan.
Waarom is keuze hebben belangrijk?
Misschien heb je het de laatste tijd al vaker voorbij zien komen “geef je hond keuze”, gelukkig worden steeds meer mensen hier bewust van. Maar waarom is dit zo belangrijk?
Een hond is een dier met gevoel en een innerlijke beleving, waarschijnlijk wel bekend bij jou, maar ik zie nog heel veel dat hier aan voorbij gegaan wordt, mijn inziens, doordat we nog zo vastzitten in de (ongeschreven) regel dat een hond altijd moet luisteren en doen wat wij van hem verlangen. Hierdoor beperken we de hond vaak in het expressie kunnen geven aan zijn gevoel, aan het doen waar hij op dat moment voor gemotiveerd is.
Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan hoe hij een naderde hond wil passeren. Zie jij welke route hij zelf zou verkiezen wanneer er nog voldoende afstand is? Of loop je automatisch gewoon door en passeren jullie de hond op korte afstand en hoe voelt jouw hond zich hierbij? Of je bent met hem door de wijk aan het wandelen aan de lijn en hij wil even snuffelen bij die geparkeerde auto. Jij ziet al voor je, dat als hij daar te lang snuffelt je een boze auto eigenaar op je nek krijgt (want als een hond lang ergens snuffelt zal hij wel gaan plassen of erger nog poepen) en je trekt hem snel mee.
In beide gevallen wordt de hond belemmert om zijn keuze te volgen, zijn innerlijke gevoel van wat hij wil. Dit levert stress op. Wanneer dit vaker gebeurt tijdens een wandeling, op een dag, gedurende de week etc. dan bouwt deze spanning steeds meer op. Wanneer het stressniveau stijgt, wordt je prikkelbaar en je kunt je voorstellen in welk gedrag dit tot uiting kan komen.
Daarom, nooit een keuze, geeft stress. Soms een keuze geeft al minder stress en over het algemeen een keuze geeft weinig stress.
Het kunnen volgen van je innerlijke motivatie
Keuze ontstaat uit iets wat je belangrijk vindt op dat moment, het is het volgen van een innerlijke motivatie. Een hond heeft deze innerlijke motivatie ook. En ja, soms is de innerlijke motivatie van jouw hond niet handig in een bepaalde situatie of zelfs gevaarlijk, natuurlijk behoed je hem, of de omgeving, hier dan voor. Maar wanneer je hier meer bewust van wordt en je geeft je hond meer keuzes, dan zul je zien dat je heel vaak deze keuze wel kunt toelaten. Soms met wat begeleiding. Soms met wat meer geduld van jou zijde.
Ik hoor van de mensen, die ik begeleid in ieder geval altijd hele enthousiaste verhalen hoe leuk het is om mee te gaan in de keuzes die hun honden maken. En hoe ze zien hoe hun hond hierdoor meer ontspannen wordt en meer zelfvertrouwen krijgt. En dat is het andere belang van het geven van keuzes.
Hoe geef je je hond een keuze?
Wanneer je nu zo iets hebt van “jaa, dat gun ik mijn hond ook”, dan vraag je je wellicht af “hoe kan ik mijn hond een keuze geven?”. Het leuke is om dit zelf te gaan onderzoeken en ervaren, maar ik geef je een paar voorbeelden, zodat je er een beter idee bij krijgt.
Geef je hond bij het wandelen aan de lijn een keuze waar hij wil lopen. Hiervoor is het nodig dat je je hond aan een lange lijn uitlaat. Ik geef mensen altijd het advies om een 10m lijn (vast, dus geen flexlijn) te nemen, zodat je echt ruimte kunt geven en de lijn ontspannen kunt houden.
Op plekken waar het echt niet kan en je hond bijvoorbeeld nog de weg op zou lopen, kun je een 10m lijn altijd korter maken en hem begeleiden om op de stoep te blijven lopen. Wanneer je dit langere tijd doet, dan zal je hond er ook zelf voor kiezen om op de stoep te lopen.
Wanneer je je hond meer keuzes geeft gaat hij ook zelf wel ervaren dat de weg gevaarlijk kan zijn. Je hoeft hier dus geen commando voor aan te leren. In onderstaande filmpje zie je hoe ik met mijn hond Kuviak (2003-2013) langs een weg over de stoep loop, met een lange lijn.
Wat ik ook vaak hoor is dat een hond geen zin heeft om naar buiten te gaan, met name in de avond. Veel mensen laten hun hond zo’n 4 á 5 keer per dag uit, waarvan het laatste rondje vlak voor ze naar bed gaan, rond een uur of elf.
Wanneer je merkt dat jouw hond hier geen behoefte (meer) aan heeft (een hond heeft nl. een andere beleving van de avond dan jij), waarom zou je hem dan toch meenemen?
Wellicht is een laatste rondje voor hem prettiger op een vroeger tijdstip in de avond. Je moet hierbij wel goed kijken wat je hond echt wil. Wanneer jij de riem pakt, komt hij dan enthousiast naar je toe of is het meer omdat het geconditioneerd is en hij automatisch naar je toekomt?
Geconditioneerd gedrag herkennen is goed kijken en je hond kennen. Heb je bv. eerder weleens gemerkt dat hij bleef liggen en je hem echt moest motiveren om mee te gaan en durft hij nu niet meer te blijven liggen? Het kan ook per dag verschillen natuurlijk, maar ga maar eens goed kijken wat je hond werkelijk wil.
En een laatste voorbeeld, mag je hond zelf bepalen waar hij ligt? Kijk eens goed waar en waarop je hond graag ligt.
Wanneer je een pup hebt kun je gaan kijken waar hij het liefst gaat liggen slapen. Zet hier zijn mandje neer en kijk dan of hij in het mandje gaat liggen of liever op de vloer blijft liggen. Vaak hebben we vooraannames van wat een hond lekker vindt liggen en bepalen we dat, natuurlijk goed bedoeld, al voor hem, voordat we gekeken hebben wat hij fijn vindt. Experimenteer hier mee, een kleed, een dik kussen, een mand, een bench of liever gewoon op de (koele) vloer.
Maar ook de plek in de kamer, heb je zelf al bedacht waar je wilt dat je hond gaat liggen? Of mag hij dit zelf bepalen? Allemaal keuzes die je aan je hond kunt laten.
Je hond als leermeester
Wanneer je je hond keuzes gaat geven, kun je ook tegen bepaalde gevoelens bij jezelf aanlopen. Je hebt hier dan een keuze in :-), moet je hond doen wat jij wilt, omdat jij die gevoelens niet wilt of ga je bij jezelf onderzoeken wat er precies bij jou gebeurt en is dit voor jou een aanleiding om hierin jezelf te ontwikkelen?
Wat gebeurt er bij jou?
- Wanneer je hond wel 5 minuten op één plek wil snuffelen?
- Wanneer iemand je vraagt (vriendelijk of niet vriendelijk) of je je hond onmiddellijk uit zijn voortuin wil halen?
- Wanneer je hond lekker met andere honden wil blijven spelen?
- Wanneer je hond niet mee naar buiten wil ’s avonds?
- Wanneer je hond gromt, omdat hij op dat moment niet geaaid wil worden?
Meer ontspanning en zelfvertrouwen voor je hond
Wanneer je je hond meer keuzes gaat geven, zul je merken dat hij meer ontspannen wordt. Een hond die zelf initiatieven kan nemen ontwikkelt ook meer zelfvertrouwen, dit is ook de basis voor een stabiele en sociaalvaardige hond.
Het is ook erg leuk om je in te leven in je hond en mee te gaan in wat hij wil. Je zult je wellicht nog eens verbazen. Een mooi verhaal vind ik dat van iemand die ik begeleidde; toen ze haar hondje ging volgen kwam ze in plaats van in het park, waar hij volgens haar altijd zijn hondenvriendjes kon ontmoeten, terecht in de portieken van de flats die bij hun in de buurt stonden.
Een ander verhaal is van iemand die door het hoge riet op een prachtige plek terecht kwam op een steiger die over het water stak, ze had deze nog nooit gezien en is nu een favoriete plek om even lekker te zitten, terwijl haar hond lekker rondsnuffelt.
Ook het onrustige gedrag in de avond van een Labrodor verdween als sneeuw voor de zon toen hij juist niet meer mee hoefde wandelen na tien uur ’s avonds. En zo kan ik nog vele mooie, grappige en ontroerende voorbeelden geven van wat ik terug hoor van mensen die hun hond keuzes gaven.
Wanneer je merkt dat je hond juist meer onzeker wordt, dan moet er in kleinere stapjes gewerkt worden. Zeker wanneer een hond veel getraind is en altijd precies doet wat jij hem vraagt, dan is zijn eigen beleving ver weggestopt.
Doordat hij helemaal gericht is op wat jij van hem vraagt (of misschien eist), kan hij zelf niet meer nadenken, wanneer hij dat wel weer mag doen, kan dat onzekerheid met zich teweegbrengen. Maar zijn eigen belevingsgevoel zit er zeker nog wel! Dit heeft dan wat meer begeleiding nodig. Wanneer je dit merkt en hier hulp bij wilt, kun je me altijd benaderen voor een persoonlijke sessie.
Deel jouw ervaringen
√ Met welke situaties ga je experimenteren?
√ Wat zie je veranderen bij je hond?
√ Welke keuzes geef jij je hond al bewust?
√ Merk je nu op dat je wellicht al onbewust keuzes gaf? En welke zijn dit dan?
√ Wat doet het met jou, als je je hond nu keuzes gaat geven?
Ik ben benieuwd welke keuzes jij je hond gaat geven en wat je ervaringen zijn! Laat je het in een reactie hieronder weten? Zo kunnen anderen ook weer geïnspireerd worden en dit bij hun hond gaan toepassen.
Ik wens je veel plezier!
Ik vind het fijn om dit te lezen. Met mijn vroegere honden, die ondertussen overleden zijn, ging ik naar de hondenschool waar we leerden dat honden op wandeling naar ons moesten luisteren, naast ons wandelen enzovoort… Maar ik opteerde toch dat ze konden loslopen op veilige plaatsen. En ze luisterend wel nazr bevel kom.
2 jaar geleden adopoteerde ik een klein Spaans hondje. Zeer lief maar je kon zien dat ze 4 j in vrijheid heeft geleefd en geen vertrouwen had in de mens. Dus kon in het niet over mijn hart krijgen om naar zo een school te gaan waardoor ze in mij ook haar vertrouwen zou kunnen verliezen. Dus die vrijheid wou ik haar niet zomaar afpakken en ik kwzm op het idee om haar een los touw van 10m te kopen en ging op wandel op dezelfde manier zoals ik in jouw filmpje zag. Vooral omdat ik haar jet bevel om terug te komen nog moest aanleren. Het is een echt snuffelbeestje, ik word niet belemmerd terwijl ze snuffelt en wandel verder terwijl ik touw uitrol. Maar ook wacht ik dikwijls.
In het begin liep ze al blaffend op andere mensen af met of zonder hond.
Nu loopt ze er nog naartoe maar gelukkig zonder blaffen en al kwispelend.
Ik ben dan begonnen met haar af te leiden wanneer er honden waren, om haar reaktie van blaffen en om er naartoe te vliegen, te minderen. Het eeste waar ze mee stopte was het blaffen.
Als beide honden loslopen loopt ze er naartoe maar als de andere haar kant uitloopt draait ze zich om met de staart tussen haar poten en komt ze om bescherming bij mij.
Nu sta ik zover dat we, de honden die we onderweg tegenkomen in de tuinen, gaan gedag zeggen. Op die manier leren ze elkaar kennen met als gevolg dat ze ook niet meer blaffen als ze ons zien.
Ik heb geleerd dat ik met veel geduld het vertrouwen aan Mouchke heb kunnen terug geven. Vroeger had ze ook schrik van vreemden en kleine kdr. Nu treedt ze mensen kwispelend tegemoed en ze wordt door iedereen geliefd.
Maar vorige week kreeg ik een warm gevoel. Verder in een stilke straat waren 2 kdr aan het spelen met hun step. Eentje in beweging een andere zat neer. En Mouchke die aan het lange touw, liep spontaan op het zittende kind af en bleef op een klein afstandje stilstaan, ik stopte ook, het meisje lachte vriendelijk en stak voorzichtig haar handje uit naar Mouchke, die er aan ging snuffelen. Wat een overwinning over het lieve diertje.
Ik heb het meisje bedankt en vertelde haar welke dienst ze ons bewezen had. Dat was een fijne ontmoeting 😀
Ondertussen luistert Mouchke ook naar het fluitsignaal om terug te komen. Ze loopt eerst nog enkele meters verder naar het object maar keert zich dan om en loopt me kwispelend tegemoed.
Waardoor ik haar zonder touw kan laten loslopen op veilige plaatsen.
Ik vind dit een mooie gedachtengang, wil dit graag uitproberen tijdens het wandelen. Maar ik heb een hond van bijna twee en een puppy van vijf maanden. Naar welke hond moet ik luisteren? Moet ik dit afwisselen? Ze willen namelijk niet altijd allebei dezelfde kant op. Ik ben benieuwd naar je reactie
Hi Angelique, ik heb een Havanezer pup van 14 weken waar ik enkel het beste voor wil. Een gelukkig hondje m.a.w. Maar… er komt zoveel informatie op me af, de een zegt zus en de andere zo. De hondencoach waar ik ga is heel streng maar ik vind ook dat een hondje keuzes mag maken, snuffelen en wandelen langs de weg waar hij het leuk vindt. Nu wordt me gezegd dat ik de baas van de roedel moet zijn want anders gaat mijn hond geen respect voor me hebben en me negeren waardoor we geen band krijgen…
Hallo Chris, dank voor je reactie. De inzichten over het “de baas” moeten zijn, zijn al VELE jaren achterhaald. Hoewel deze kennis langzaam doordringt in “hondenland” zijn er toch al behoorlijke wat hondencoaches, trainers en gedragstherapeuten die dit weten. Wanneer jouw hondencoach nog steeds uitgaat van deze oude theorieën, is hij/zij helemaal niet op de hoogte van deze inzichten of blijft vasthouden aan de overtuiging dat wij de baas moeten zijn, helaas is hij/zij hierin niet de enige. Maar ik zou dus wel uit gaan kijken naar andere begeleiding, als je jouw hond op zo’n manier wilt begeleiden, dat je ook respect hebt voor zijn eigenheid. Iemand die op de hoogte blijft van nieuwe inzichten en andere manier van omgang met onze honden.
Respect voor jou, of liever gezegd, graag bij jou aan willen sluiten is een natuurlijke behoefte van de hond, omdat deze een sociaal levend dier is, dit ontstaat niet doordat jij je als baas gedraagt, maar heeft hele andere voorwaarden, waarvan vertrouwen en een veilig gevoel de basis zijn. Daarmee bouw je een band op.
In de visie die ik naleef gaat het er dan ook nog over dat we op zo’n manier met honden omgaan dat zij zichzelf kunnen en mogen ontwikkelen. Zoveel mogelijk hun eigen beleving mogen ervaren en waar mogelijk ook zelf keuzes mogen maken. En we onze honden niet reduceren tot dieren die klakkeloos onze commando’s opvolgen.
Gezien de ervaring die ik hier nu mee heb is dat absoluut mogelijk, ook in deze maatschappij.
Het klopt dat je heel veel informatie op internet kunt vinden en je wellicht door de bomen het bos niet meer ziet. In de online cursus How2Talk2Dogs leg ik ook uit welke ideeën en adviezen vanuit een oude denkwijze/theorie komen en leer je wat de nieuwe inzichten zijn. Zo kun je makkelijker zelf door de bomen het bos weer zien :-).
Onze Chanel, een kleine dwergpoedel, houd er niet van als honden of mensen zomaar naar haar toekomen.
Door Chanel zelf te laten bepalen waar ze heen wil, gaat het nu veel beter en snuffelt ze meer.
Vaak ook kijken we rustig even naar spelende kinderen met ballen, ze blijft dan op een afstandje rustig kijken.
Met visite gaat het nog niet zo goed, Chanel houd niet van drukke mensen, en luide stemmen.
Dus vaak laat ik haar dan apart in een kamer boven.
Weet niet of dit de oplossing is.
Maar ze is dan wel heel rustig als ik haar weer ophaal.
Ben heel blij met deze mails van u!
Groeten Rosa.
Dank voor het delen van jou ervaring Rosa. Fijn dat je haar zelf laat bepalen waar ze heen wil wanneer er mensen of honden naar haar toekomen. En dat je haar begeleid in situaties die ze nog niet zelf aankan, door samen op een afstandje te kijken. Voor wat betreft de visite, mooi dat je dit deelt, ik vind het zelf een prima oplossing! Een hond kan niet altijd overal mee omgaan en dat hoeft ook niet. En haar in een ruimte te laten waar ze gewoon rust heeft en zich veilig voelt is dan prima.
Dank je wel Angelque voor je hartelijke bericht!
Het geeft een fijn gevoel als ik je berichten lees dat ik tenminste mijn hond snap.
Vroeger op de hondenschool hoorde ik andere berichten en het kwam er op neer, dat ik altijd de richting en alles moest bepalen voor mijn hondjes.
Waardoor het met Chanel steeds slechter ging.
Nu is er zo veel meer rust in haar, en is ze veel blijer!
Vriendelijk groeten Rosa.
Door de keuzevrijheid die ik mijn hondjes geef, heb ik ontdekt wat de absolute lievelingsplek is van één van mijn hondjes. Mijn slaapkamer! Mijn hondjes hebben altijd al naar vrije verkiezing op de bank mogen liggen (het huis is net zo goed van hun als van mij, was altijd al mijn standpunt), maar de jongste van de twee ligt het liefst op mijn bed te loungen. Niet alleen slaapt hij ‘s nachts op mijn slaapkamer, maar tegenwoordig ligt hij ook overdag vaak lekker op mijn bed te soezen. Sterker nog, als ik de deur uit ga, rent hij binnen enkele minuten de trap op om zijn vaste stek op mijn bed in te nemen, en ik hoor hem pas naar beneden trippelen als ik weer thuis kom. Dan komt hij mij uitbundig begroeten. Zijn verlatingsangst is als sneeuw voor de zon verdwenen sinds ik hem de vrije toegang geef tot mijn hele huis. Zijn vriendje ligt het liefst op de leuning van de bank als ik wegga, want dan kan hij naar buiten kijken en alles in de gaten houden. Ook hij voelt zich relaxed in zijn zelfgekozen rol als “waakhond”, dus ik laat mijn kereltjes gewoon lekker hun gang gaan. Vrijheid blijheid!
Dank je voor het delen Lydia!!
Mijn hond is nu 14 jaar en ze geeft zelf aan dat ze heel graag en heel lang wil snuffelen.
Ze is nu bijna helemaal doof en daarom is het lastig om zoekspelletjes te doen in het Hoevelakense bos. (ik wandel alleen maar in het bos, nooit langs de straat.)
Daarvoor in de plaats is het snuffelen gekomen. Ze kijkt regelmatig naar mij en dan ga ik met de armen wijd een beetje hurken en dan rent ze naar me toe, ze krijgt dan een
snoepje en/of een knuffel of we spelen even en daarna “zeg ik” vrij met een armgebaar.
Thuis doen we wel zoekspelletjes, binnen en buiten; ze vindt het enig.
Vroeger was ze een workaholic, nu een snuffeldame. Chica is een Aussie.
Mooi dat je haar de tijd geeft Riekje. En dat jullie een fijne band hebben blijkt wel uit dat je schrijft dat ze graag naar je toekomt. Ga je ook wel eens met haar mee “snuffelen”? Ook al ruik jij wellicht niets, je kunt wel je andere zintuigen gebruiken. Als je hiervoor open staat, probeer het maar eens. Ik ben benieuwd wat je ervaringen zijn. Ook voor anderen die dit lezen, echte aandacht hebben voor waar je hond in geïnteresseerd is zal je hond het gevoel geven dat jullie samen bezig zijn, wat een positieve invloed heeft op jullie band.
Hallo, wij hebben 2 Spaanse hondjes, Risa nu 4 jaar bij ons en Fedra nu 2 jaar bij ons. Risa kan af en toe best fel uitvallen naar honden iets dat ze nooit deed toen ze alleen bij ons was. Het zijn 2 schatten van honden, maar hoe los ik dit op? Ik ga vaak naar een losloopgebied, en dan houd ze er ook niet van als honden met haar willen spelen. Dit laat ze dan ook duidelijk merken met grommen. Ze houd Fedra ook goed in de gaten en beschermt haar altijd. Ze spelen samen wel en kunen het goed met elkaar vinden. Vriendelijke groet Pietie Groeneveld
Hallo Pietie,
Op jouw vraag “hoe los ik dit op?” kan ik zo geen antwoord geven, dat vergt meer onderzoek naar de oorzak(en). Uiteraard kun je daarvoor contact met mij opnemen. Maar in het kader van dit blog wil ik je wel uitnodigen eens na te denken over welke keuze Risa zou maken voor wat betreft het wandelen in het losloopgebied. Je zegt: “Ik ga vaak naar een losloopgebied, en dan houd ze er ook niet van als honden met haar willen spelen.” Wat zou zij wel leuk vinden? Ik ben benieuwd naar je bevindingen en zou het leuk vinden als je deze weer met ons deelt.